موشک کروز نور از بهترین موشک‌های ضد کشتی جهان

موشک نور یک موشک کروز دوربرد ضد کشتی ساخت ایران است که در یک پروژه مشترک بر اساس موشک ضد کشتی سی ۸۰۲(c-802) چین توسعه پیدا کرده است.

این موشک دهه ۷۰ به ناوگان نیروهای نظامی دریایی کشور الحاق شد و در سال ٨٠ به صورت توليد انبوه در اختيار نيروهاي مسلح قرار گرفت.

سال ٨۵ در جریان رزمايش پيامبر اعظم(ص)، نوع بهينه شده ای از موشک نور مورد آزمايش قرار گرفت و با موفقيت این آزمایش را گذراند.

موشک کروز ضد کشتی نور از لحاظ میزان دقت و تخریب و سرعت، جزو بهترین موشک های ضد کشتی جهان محسوب می شود. در این مقاله به معرفی مشخصات و ویژگی‌های این موشک ایرانی پرداخته ایم. همچنین برای آشنایی بیشتر با دیگر موشک‌های ساخت ایران بر روی لینک داده شده کلیک کنید و مقالات مربوطه را مطالعه کنید.

انواع موشک نور

موشک کروز نور در طول زمان‌های مختلف، توسط متخصصان دفاعی کشور به نسخه‌های مختلف ارتقاء یافته است که شرح کامل این تکامل را در این قسمت مشاهده میکنید:

1. نور اصلی: موشک اولیه مهندسی معکوس شده با برد ۳۰ کیلومتر (۱۹ مایل).
2. نور فاز ۲: نسخه بهبود یافته با برد ۱۳۰ کیلومتر (۸۱ مایل).
3. نور فاز ۳: افزایش برد تا ۱۷۰ کیلومتر (۱۱۰ مایل).
4. نسخه ارتقاء یافته با نام موشک قادر: افزایش برد تا ۳۰۰ کیلومتر (۱۹۰ مایل).
5. نسخه صادراتی نور: نسخه A با برد ۱۲۰ کیلومتر (۷۵ مایل).

مشخصات فنی موشک ضد کشتی نور

مشخصات فنی این موشک به شرح ذیل است:

• طول:۶/۳۹ متر که ۱/۲۴ متر آن مربوط به موتور اولیه است.
• قطر:  ۳۶ سانتی‌متر
• وزن: ۷۱۵ کیلوگرم
• وزن کلاهک: ۱۶۵ کیلوگرم
•  نوع کلاهک: شدید الانفجار (high explosives) با قابلیت نفوذ در زره کشتی ها و مجهز به فیوز تاخیری
• برد: در مدل اولیه ۱۲۰ کیلومتر در مدل بهینه شده تا ۱۷۰ کیلومتر
• سرعت: ۰/۹ ماخ یا ۱۱۰۰ کیلومتر بر ساعت در حدود ۳۰۰ متر بر ثانیه
• ارتفاع پروازی: ۲۰ تا ۳۰ متر از سطح دریا
• جايگاه پرتاب: هواپیما، شناور سطحی، زیر دریایی و نیز خودروهای حمل و پرتاب زمینی
• سيستم هدايت: مبتنی بر ناوبری اینرسیایی و رادار فعال داخلی
• نوع موتور: موتور طلوع ۴ از نوع توربوجت و سوخت مایع که این موتور ارتقاء یافته موتور فرانسوی میکروتوربو TRI 60 است.
• زمان ساخت: ۱۹۸۹

نحوه عملکرد موشک کروز نور

لحظه پرتاب موشک نور

موشک ضد کشتی نور برای پرتاب از شناورها یا سکوهای ساحلی، با یک بوستر راکتی اولیه سوخت جامد سرعت گرفته و پس از جداشن این پیشران، با موتور توربوجت که ورودی هوای آن زیر بدنه و بین دوبال پایینی قرار دارد به مسیر خود ادامه می دهد.

این موشک در عرض چند ثانیه سرعت خود را از صفر به ۰/۹ ماخ می رساند. وقتی سوخت موتور پرتاب به پایان رسید، از موشک جدا شده و موتور توربوجت شروع به کار می کند.

موشک نور در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ متری سطح دریا و با سرعت ۰/۹ ماخ پرواز کرده و توسط خلبان خودکار و فرازیاب رادیویی هدایت می شود. زمانی که موشک به فاز پایانی پرواز می رسد، برای یافتن هدف، بر روی هدایت راداری تغییر حالت می دهد.

هنگامی که بر روی هدف قفل شد، موشک در فاصله چند کیلومتری هدف ارتفاع خود را به ۵ تا ۷ متری سطح آب کاهش می دهد.

البته در فاز پایانی پرواز ممکن است موشک مانورهای دیگری هم به طور خودکار انجام دهد تا توانایی سامانه پدافند هدف را برای منهدم کردن موشک کاهش یابد. وقتی به هدف نزدیک شد، موشک به طرف خط مرز آب با کشتی شیرجه می رود تا بیشترین خسارت را به آن وارد سازد.

احتمال برخورد موشک نور به هدف ۹۸ درصد تخمین زده شده است. طی سالهای گذشته، سیستم های مختلف موشک ضد کشتی کشتی نور از جمله رادار داخلی آن نیز دچار تغییر و ارتقاء شده و در نوع بهینه سازی شده موشک نور برد آن به ۱۷۰ کیلومتر افزایش یافته است.

کاربران موشک نور

ناوچه‌های رده تندر و سینا، ناو‌های رده بایندر و ناوشکن (ناو محافظ) رده الوند و جماران، هواناو‌های BH-۷، بالگرد‌های میل-۱۷ و هواپیما‌های جنگنده مانند اف ۴ فانتوم ازجمله تجهیزات نیرو‌های دریایی سپاه و ارتش و همچنین نیروی هوایی ارتش هستند که از این موشک استفاده می‌کنند.

همچنین بخوانید : موشک سومار، اولین موشک کروز زمینی ایران

ویژگی‌های موشک کروز نور

بدنه موشک کروز ضد کشتی نور باریک و کشیده و دماغه آن تخم مرغی است. چهار عدد بالک دلتا شکل در جلو، چهار بالک کنترلی کوچک و چهار بالک تثبیت کننده بر روی دم آن وجود دارد.

ویژگی های برجسته ای همچون داشتن رادار کوچک بازتابی تا برد ۱۳۰ کیلومتر، پرواز در ارتفاع ۵ تا ۷ متر بالای سطح دریا در نزدیکی هدف و نیز مجهز بودن به سامانه هدایت با توانایی ضد اخلال قوی، کارآیی این موشک را افزایش داده و در عمل نیز کشتی هدف، شانس بسیار کمی برای ردگیری، مقابله و انهدام آن دارد.

افزون بر رادار هدایت، موشک نور مجهز به یک فرازیاب رادیویی و خلبان خودکار است. فرازیاب رادیویی دقیق آن، این امکان را به موشک می دهد تا در فراز دریا، موشک را در کمترین ارتفاع نگه دارد.

متخصصان دفاعی ایران موفق به طراحی و تولید رادار ۲۰۳۱ برای استفاده در سامانه موشکی نور شدند. این رادار توان جستجو در منطقه دریا و کشف شناورهای دشمن تا فاصله ۲۱۰ کیلومتری، نمایش وضعیت تاکتیکی سامانه، وضعیت موشک، انتقال اطلاعات و کنترل آتش همزمان ۴ سکوی پرتاب موشک را دارد.

بالگردهای ام آی ۱۷ سپاه توان حمل و پرتاب ۲ فروند از این موشک ها را دارند. ضمن اینکه در رزمایش ها هواپیمای جنگنده بمب افکن اف ۴ توانسته با موفقیت این موشک را حمل و شلیک نماید و بدین ترتیب توانمندی نیروی هوایی ایران برای انجام دادن حملات علیه شناورهای دشمن در خلیج فارس و دریای عمان به طور چشمگیری افزایش یافته است.

این موشک در فواصل نزدیک هدف، ارتفاع خود را به چند متری سطح آب می‌رساند تا کار شناسایی و درگیری دشمن با آن سخت شده و موشک به بخشی از هدف که نزدیک آب است اصابت کند و احتمال غرق شدن اهداف را افزایش دهد.

همچنین بخوانید : موشک هویزه دستان بلند ایران در حوزه دفاع موشکی کروز

موشک نور در رسانه‌های خارجی

آزمایش موفق موشک نور

این موشک با ویژگی‌های خارق العاده و آزمایش‌های موفق در رزمایش‌های مختلف، مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفته است که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره میکنیم:

گزارش شبکه CCTV چین از موشک نور :
ویژگی‌های برجسته‌ای همچون داشتن رادار کوچک بازتابی پرواز در ارتفاع ۵ تا ۷ متر بالای سطح دریا در نزدیکی هدف و نیز مجهز بودن به سامانه هدایت با توانایی ضد اغتشاش پذیری قوی، موجب شهرت در کارآیی این موشک شده است، همچنین در عمل نیز کشتی هدف، شانس بسیار کمی برای ردگیری، مقابله و انهدام آن دارد.

پایگاه خبری GLOBAL SECURITY طی گزارشی به بررسی موشک کروز دریایی نور پرداخته است.

پایگاه تحلیلی THE IRAN PROJECT با اشاره به رونمایی این موشک ویژگی‌های آن را تحلیل کرده است.

همچنین بخوانید : موشک کروز نصر با قابلیت انهدام شناورهای ۳ هزار تنی

منابع

• ویکی پدیا
• مشرق نیوز
• باشگاه خبرنگاران جوان