موشک کروز چیست؟ [انواع و ویژگی ها]

موشک کروز (Cruise missile) در جنگ جهانی دوم توسط آلمان برای اولین بار استفاده شد. طی سال‌های بعد به دلیل قابلیت‌هایی مانند انعطاف پذیری، دقت بالا و همچنین هزینه ساخت پایین به شدت مورد استقبال کشورهای مختلف قرار گرفت.

سلاح‌هایی که قابلیت شلیک دارند به صورت‌های مختلف از قبیل فشنگ، بمب، اژدر، راکت و موشک می‌باشند.

موشک‌ها از جمله سلاح‌هایی هستند که خاصیت هدایت‌شوندگی دارند. در جنگ‌هایی که بین قدرت‌ها شکل می‌گیرد قدرت موشکی می‌تواند نقش تعیین‌کننده در پیروزی هر کدام از طرفین داشته باشد.

در مقاله انواع خودروهای پرنده به طور کامل به معرفی موشک هدایت شونده یا Missile و اجزا تشکیل دهنده آن پرداخته‌ شده است.

موشک کروز با توجه به توانایی کنترل‌شوندگی و تغییر مسیر تا لحظه اصابت به هدف، سرعت بسیار بالا، به عنوان یک سلاح مرگ‌بار و خطرناک به شمار می‌رود. در برخی از این موشک‌ها از موتور جت استفاده می‌شود که این موجب سرعت بسیار بالای آن‌ها می‌گردد؛ در صورتی که موتور راکتی در سایر موشک‌ها به کار رفته است.

پرواز کروز چیست؟

قابلیت پرواز کروز برای هواگردهایی از قبیل هواپیما به معنای بهینه ترین حالت مصرف انرژی می‌باشد. هواگردهایی که قابلیت کنترل دارند، مثل پهپاد، در واقع از این توانایی بهره می‌برند.

بیشتر بخوانید: پهپاد چیست؟

اولین هواپیمای کروز در اوایل پیدایش این صنعت، به‌صورت بدون سرنشین در سال 1917 ساخته شد. بعدها در خلال جنگ‌های بزرگ جهانی برای بمباران مواضع دشمن استفاده شد. این حالت می‌توانست خیلی موثرتر از حالت توپ‌خانه‌ای باشد.

در سال‌های بعد با پیشرفت تکنولوژی، تمام ابرقدرت‌های جهانی برای ساخت موشک‌های کروز به رقابت پرداختند.

موشک کروز چیست؟

اگر بخواهیم به مفهوم کروز اشاره کنیم، در واقع کروز به معنای قابلیت هدایت شوندگی است. موشک‌ها به خصوص موشک کروز(Cruise missile) دارای این قابلیت هستند.در واقع تفاوت آن‌ها با راکت‌ها همین می‌باشد.

موتور موشک کروز که وظیفه تامین نیروی حرکت آن را بر عهده دارد، می‌تواند از نوع توربوجت یا توربوفن باشد.

پهپاد کرار نخستین پهپاد ایرانی است که دارای موتور توربوجت می‌باشد.

موتورهای توربوفن نسبت به نوع توربوجت مزیت‌هایی زیادی دارد که در ادامه لیستی از آن‌ها را بیان می‌کنیم:

•  مصرف سوخت پایین، حرارت تولید شده پایین‌تر در مدت زمان زیاد و پرواز در ارتفاع کم‌تر.
•  در موتور‌های توربوفن نیروی پیشرانه بیشتری تولید می‌شود؛ زیرا حجم هوایی که از فن آن می‌گذرد خیلی زیاد است و هوای کمی از موتور آن عبور داده می‌شود.
•  بیشتر هوایی که به داخل موتور توربوفن وارد می‌شود، بدون احتراق از آن خارج می‌شود.
•  بازدهی بالاتر و مناسب برای سرعت های متوسط
•  تولید سر و صدای کمتر در سرعت‌های مافوق صوت

ویژگی‌های موشک کروز

لیست ویژگی‌های یک موشک کروز که باعث متمایز شدن آن می‌شود :

•  پرواز در ارتفاع پایین به دلیل برخورداری از باله یا بالک و سطح مقطع راداری کم که منجر به پنهان ماندن از دید رادار می‌شود.
•  این موشک می‌تواند ارتفاع پرواز خود را تغییر دهد که این ویژگی برای منهدم ساختن اهداف متحرک عالی می‌باشد.
•  موشک‌های بالستیک از جو بیرون می‌روند و طبق یک برنامه‌ریزی مشخص به زمین برمی‌گردند اما موشک کروز از جو خارج نمی‌گردد و علاوه بر این قادر است مسیر خویش را دائما عوض نماید.
•  برد این موشک بسیار وسیع است و می‌تواند از 50 تا 300 کیلومتر باشد.
•  این موشک می‌تواند حامل کلاهک جنگی در یک پرواز مداوم و یکسره باشد. در واقع کلاهک بخشی از بدنه آن است.
• دقت یک موشک کروز به علت پایین بودن سرعت آن، نسبت به موشک بالستیک بسیار بالا است و قابلیت شلیک از همه جهات را دارد.
• سامانه هدایت این موشک می‌تواند بر اساس CDS یا GPS باشد.

مطالعه بیشتر : شلیک موشک کروز از زیر دریایی غدیر ارتش در زمایش ذوالفقار 99 + ویدئو

انواع موشک کروز

بر اساس نوع پرتاب، موشک کروز به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شود:
• هواپایه
• زمین پایه
• دریاپایه که از طریق زیردریایی پرتاب می‌شود. اگر از ناو این امر صورت گیرد به آن ناوپایه می‌گویند.

انواع موشک‌های کروز ایران و جهان را از اینجا ببینید.

گروه آسمان ایکس مشاور تخصصی طراحی و ساخت انواع سامانه های هدایت پذیر از دور (سهپاد)